تبادل
لینک هوشمند
نویسنده:جنرال سید عبدالقدوس «سید»
درتداوم جنگهای پنجسالۀ گروههای مجاهدین درفاصلۀ سالهای 1371-1375 خورشیدی درکابل یکی ازغم انگیزترین و وحشتناکترین وقایع آن،کشتارجمعی بیگناهــــان درجریان جنگهاست، که کابل وکابلیان درطول قدامت تاریخی اش هیچگاهی اینگونه موردخونریزی،ویرانگری ،تجاوز وتحقیر قرار نگرفته است.
هرقدرپا به پای جنگهای کابل به پیش برویم، هرقدربه کاروایی سران تنظیمها وفرماندهــــان جنگها درسازماندهی،برنامه ریزی وتداوم جنگهای ذات البینی شماری ازگروههای مجاهدین ازنزدیک آشنا شویم، به همان اندازه سوزش تلخی این واقعیت را درمغزواستخوان خود بیشتراحساس می کنیم که ،قربانیان اصلی این جنگها ،شهروندان معصوم وبیگناه وطن بوده اند،این مردم بودند که درجنگهای عظمت طلبی گروههای خون آشام جنگ ،به وحشیانه ترین شکل قتل عــام گردیده اند.
مصایب هــولناک ،کشتاربیگناهـــان درجنگهــای کابل،تجاوز،ترور،تاراج، ویرانگری ، گروگانگیری ،جنایت هــای مکررهریک داستانی است غم انگیز،لرزاننده واشک آور،مصبتی که شهروندان کـابل منجمله اقلیت مذهبی هنــود طی پنجسال جنگ بدان گرفتارآمده بودند،چیزی بود کسی جزملت شهیم افغان،یارای تحملش را نداشت،ساکنان شهرمقاومت وبردباری کم نظیری را درتحمل فجایع جنگ ازخود نشان دادند.
متاسفانه تا به حال بنا برسیطرۀ عاملان جنگها وکشتارجمعی درکرسی ها ورده های بلند دولتی درافغانستان وتلاش عوامفریبانه جهت مستورنگهداشتن جنایات جنگی انجام شده،که می خواهند آثار جرم فردای بازرسی را ازمیان بردارند،اسطوره سازی وقهرمان تراشی ومداحی که فرماندهـــان جنگ را تا عرش اعلی میرسانند،عمیقأ مورد بررسی کارشناسانه قرارنگرفته است.
همزمان مبرهــن است که مصایب وفجایع بزرگی که طی آن شهروندان مومن ومعصوم کابل قربانی گردیده اند،یک آیینۀ تمام نمایی جنایت علیه بشریت،نا بخشودنی ترین رویدادهای جانسوز وجانگداز است،که هیچ عبارتی برای وصف تراژیدی آن کافی نیست.
پژوهنده می پندارد که فرصت ها جهت تحقیق گستردۀ این وقایع هــولناک هنوزازدست نرفته است. درحال حاضرجنایات ضد بشری انجام شده درجنگهای کابل،ازجمله کشتارهای جمعی،انظاربیشتری را به خود جلب می کند،اعتراض وداد خواهی نسل زخم خورده شدت می گیرد،داغدیدگان،آنهاییکه جگرگوشه ها وعزیزان خود را ازدست داده اندوازگرداب پلیدیهای جنگ جان سالم بدربرده اند ،در عقب دروازه های سازمانهای حقوق بشرجهانی ،علی الوصف آنکه کسی فریاد توده های جگرسوخته را نمی شنود،جهت داد رسی صف بسته اند.
توفیق ارائه فهرست جامعی ازکل کشتارهــای جمعی درجنگهای کابل که به گونۀ پهناور صورت گرفته است ،کاریست دشوار،با آنهم نگارنده کوشیده است حقایق دریافتی را با سیری گذرا وشتابناک پیرامون گوشه های این فجایع کم نظیرتاریخی،نخست ازهمه جهت ادای تعظیم به روح قدسی وملکوتی شهـــدا، جانباختکان جنگهــای کابل وافشاروثبت دراوراق تاریخ ارائه دهـــد.
این قلم زنگاربسته اعتراف می نماید که درادای حق مطلب نسبت به چنین موضوعی زجرآوروالمناک موفق نیست ،اما به عنوان گوشه هـــای این تراژیدی خونین می تواند،الگوی اولیۀ بررسی هــا و تحقیقات بعدی قرارگیرد:
1- قتل عـــام درافشــار:
مبرهــن است که شهروندان کابل ،تاریخ خونین وپرمخافتی را درجریان جنگهای تنظیمهای مجاهدین (1371-1375 خورشیدی) سپری کرده اند،دراین میان قتل عــام درافشارکابل مورخ 21 و22 ماه دلوسال 1371یکی ازغمبارترین ودهشتبارترین آنهاست.
درافشارکشتارانسانهای بیگنــاه وفجایع انجام شده تا سرحد «ژنوساید » نسل کشی انجامیده است.
با دنبال نمودن جریان عملیات محاربوی وتهاجم برافشار می توان به بخشی ازجنایاتی که درآنجا به وقوع پیوسته پی برد،ابعاد قساوت وبی رحمی چنان گسترده است که خواندن ونوشتن هرواقعۀ آن، انسان را به وحشت می اندازد،زنان ،مردان،کودکان پیروجوان به بیرحمی کشته شده ،آنهاییکه ازفاجعۀ افشارجان به سلامت برده اند،با زخم های عمیق روحی وروانی با دشواری،اکنون به زندگی ادامه میدهـند.
آنچه درجریان تهاجم به افشاراتفاق افتاده بسیارگسترده وپهناورترازخود جنگ وقلمرو آن است،دراینجا سران وفرماندهــان جنگ با استفادۀ ابزاری ازدین ومذهب وبرانگیختن عصبیت های مذهبی وقومی بخاطر حفظ جلال وجبروت شان،دست به قتل عــام زده اند.با خدعه وعوامفریبی تسنن را دربرابر تشیع ،پشتون وتاجیک را دربرابر هزاره به انتقام کشی هـــای خونین واداشته اند. دامنۀ کشتارجمعی ، تجاوزبرزنان ،چوروچپاول ،گروگانگیری ،اسارت وعملکردهای وحشیانۀ بسیارفراتر ازشکنجه هـای قرون وسطایی کشیده شده است.
اوضاع اجتماعی –نظامی قبل ازفاجعـــه وقتل عـــام درافشار:
اوضاع نظامی درشهرکابل پیش ازفاجعــۀ افشاربه گونۀ گسترده پیچیده ومبهم بود. جنگها میان تنظیمهای مجاهدین قبل ازهمه ازسوی حکومت اسلامی تحت رهبری برهــان الدین ربانی واحمدشاه مسعود،دردوجبهه درجنوب با حزب اسلامی تحت رهبری گلب الدین حکمتیارودرغرب کابل با حزب وحدت اسلامی تحت رهبری عبدالعلی مزاری ،به گونۀ فرسایشی ومتناوب ازتداوم برخورداربود.
مصیبت جنگ آغازشدۀ عظمت طلبی توسط تنظیمهای مجاهدین وملیشه هــای شمال ،تراژیدی های کم نظیری آفریده بود،هیولای جنگ ،مصیبت فقررا با خود آورده بود،دومصیبت جانگدازیکجا با هم هجوم آورده،گلوی شهروندان کابل را که اسیرمیدانهای جنگ گردیده بودند به سختی می فشرد. ناداری ، بیکاری ،مرض ،بی دوایی ،بی نانی ،بی آبی ،بی برقی بیداد میکرد،تمام ساختارهای خدمات اجتماعی ،صحی ،ترانسپورتی ،فرهنگی ،کلتوری فلج گردیده بود. درتداوم جنگهای مجاهدین قسمت های ازشهر زیرآواره های خاک وخاکسترمدفون گردیده ،خانه ها وملکیت های شخصی ودولتی ویران گردیده ، دارایی های شخصی وملی به وسیلۀ جناح های جنگ غارت وچپاول گردیده بود. استبداد،زورگویی ،زورگیری ،تجاوزبه حریم خانواده ها ،گروگانگیری ،ترور،بدبینی های قومی ومذهبی به فرهنگ حاکم جنگسازی مبدل شده بود.انزجارودرجۀ نفرت مردم علیه جنگ وجنگسالاران شدت یافته ،مردم به چشم وسرمی دیدندکه درجریان جنگهای میان گروهی تنظیم های مجاهدین انسانهای بیگناه کشته وترور می شوند،شهرکابل با تمام داشته های تاریخی،فرهنگی واقتصادی آن درنابودی وویرانی قطعی قرار گرفته است.
- درصفوف ایتلاف شمال که مسببین اصلی جنگها درکابل بودند،درزعمیقی دهــن کشوده بود وکشمکش های قدرت میان فرماندهــان معروف جنگ احمدشاه مسعود وعبدالرشید دوستم سردستۀ ملیشه های شمال بنا بردلایل گوناگون عود نموده ،اختلافات سیاسی ،قومی ،عظمت طلبی که ازهمایش جبل السراج درماه حمل سال 1371 خورشیدی برخاسته بود،با راه ندادن ملیشه ها درحریم قدرت کابل ،رقابت ها دراشغال وتصرف مناطق مهم شهرچالش ها ودشمنی های جدیدی را درروابط شان به میان آورده بود،به طوریکه چندین باردرطول سال 1371 خورشیدی درداخل شهروحومه های آن،درمیدان هوایی باعث رویارویی های نظامی گردیده،تلفات وویرانی بوجود آورده بود. عبدالرشید دوستم و«جنبش ملی » او با ترفندها وحقه های نمایشی گاه با این وگاه با آن جناح جنگ سرمی جنباند، وبا حکومت ربانی ومسعود چندان مماشات نمیکرد.
- با تداوم جنگهای فرسایشی میان حکومت ربانی ،با حزب اسلامی حکمتیارکه درچهارآسیاب داخل موضع بود وکرسی صدارت هم درآنزمان ازآن او بود،انتقامجویی های خونین به منظورازبین بردن یکدیگر درمیان شان شدت بیشتریافته بود،هردو جناح با قویترین آتشبارها،اسلحۀ توپچی ،راکتی وبمباردمان هوایی که استفاده ازآن تنها منحصردردست احمدشاه مسعود بود،یکدیگر را می کوبیدند ، قربانیان اصلی این جنگها ،شهروندان کابل بودند،که بدون تعلق جنگی وجناحی کشته می شدند.
احمدشاه مسعود که درماه ثورسال 1371خورشیدی به کمک مستقیم ملیشه های شمال درکابل قدرت را بدست آورده بود،استراتیژی اصلی او را سرکوب حریف اصلی اش حزب اسلامی وبیرون رفتن او ازکابل وتصاحب قدرت به گونۀ انحصاری برای گروه خود تشکیل میداد،اما حال تداوم جنگهای خونبار و ویرانگر پوچی استراتیژی پیروزی ازطریق نظامی را اثبات کرده وجنگهای مداوم وفرسایشی با تلفات غم انگیزآن هردوجناح را بی رمق گردانیده بود.
اما این روند وگذشت نه ماه جنگ، مناسبات دوستانه میان احمدشاه مسعودکه کرسی وزارت دفاع را درحکومت برهان الدین ربانی بدست داشت با عبدالرب رسول سیاف رهبراتحاد اسلامی که ریشه درقرابت های فکری واندیشه ای ووابستگی های مشابه آنها به محافل بنیاد گرایی عربی داشت، پیش ازپیش تحکیم وبرقرارگردیده است.
- دشمنی ها میان حزب وحدت اسلامی با جمیعت اسلامی وشورای نظار که حکومت را درقبضه داشت ،مرزبندی های قومی ومذهبی ،انتقام گیری های خونین ، درمیان شان شدت بی سابقه کسب نموده بود. به ویژه درطول جنگهای که درجریان سال ازماه جوزای سال 1371 خورشیدی درمیان حزب وحدت (تشیع ) و اتحاد اسلامی سیاف (وهــابی) درحومۀ غرب شهرتداوم یافته بود،احمدشاه مسعود وربانی بنا برتمایلات ویژۀ مذهبی که اکثرأ ازسوی محافل بنیاد گرایی جهانی دیکته میگردید، ازاتحاد اسلامی سیاف حمایت همه جانبه به عمل آورده ودرسرکوب حزب وحدت سهم فعال گرفته بود. چنین موضعگیری ها وحمایت ازاتحاد اسلامی ،اوضاع را دریک تشنج جنگی،رویارویی ها وانتقام گیری ها مبدل کرده وچندین بارباعث درگیری های جنگی میان حزب وحدت واحمدشاه مسعود درحومۀ غربی شهرگردیده بود.
درچنین حالی ازیکسو تمایلات جناح های مخالف (حزب اسلامی حکمتیار،حزب وحدت،جنبش ملی دوستم) به ایجاد ایتلاف های جدیدی برعلیه حکومت ربانی ومسعود ازانکشاف بیشتری برخوردار گردیده وازسوی دیگرحزب وحدت اسلامی (تشیع) با بسیج حدود(ده هزارنفر) ازتفنگداران خود ،بخش های اعظم ساحۀ غرب شهررا با توحش کم نظیری تحت کنترول خود نگهداشته ،به حیث نیرومند ترین حریف قد برافراشته وبا فشردن گلوی اتحاد اسلامی سیاف درغرب شهر،حکومت ربانی ومسعود را به لرزه افگنده بود.
این وضع درمجموع به وابستگی های بیشترجناحهای جنگ به کشورهای آزمند منطقه ،جهت دریافت هزینه های جنگی منجرگردیده بود.
اهـــداف تهــاجــم نظـــامی برافــشار:
عملیات تهاجمی که ازسوی حکومت اسلامی کابل تحت رهبری برهان الدین ربانی واحمدشاه مسعود دربیست ویکم ماه دلوسال 1371 خورشیدی ،با بسیج واستعمال طیف وسیع نیروهای نظامی درافشار اجرا گردید،برای هردو جناح جنگ (حکومت اسلامی وحزب وحدت اسلامی) دارای اهمیت ویژه واستثنایی بود.
گذشت نه ماه جنگ قبل ازفاجعۀ افشار،چالش ودگرگونی های جدیدی را دراوضاع سیاسی ونظامی بوجود آورده بود،ستراتیژی تفوق یک جناح ،علیه جناح دیگررنگ باخته ،صف بندی ها وایتلاف های جدیدی شکل گرفته بود.
دراین میان ربانی ومسعود به اتحاد اسلامی سیاف که دارای جرثومۀ فکری مشترکی بودند ،نزدیکی بیشتری حاصل نموده ونه تنها نتوانسته بودند به هدف اصلی خود سرکوب نهایی حزب اسلامی حکمتیارنایل گردند،بلکه با حریف نیرومند دیگری ،حزب وحدت اسلامی که بخش های غرب شهررا ازمعبرگذرگاه ودهمزنگ تا گردنۀ باغ بالا درانقیاد خود درآورده بود وتا رسیدن به دروازه های ارگ، ورکاب قدرت فاصلۀ کمی برایش باقیمانده بود،مواجه شده بود. درچنین حالی حکومت « ربانی»
با دو حریف پرتوان درحالی مواجه گردیده بود که حمایت ملیشه های شمال را هم ازدست داده بود.
با این حال مسعود بخاطررهـــایی ازاین بن بست نظامی ،وجبران شکست ها وکمبودهای ستراتیژی نظامی اش، خواست یکجا با متحد نظامی خود (اتحاد اسلامی تحت رهبری سیاف) وحمایت شیخ آصف «محسنی» رهبر(حرکت اسلامی) با یک نیروی تهاجمی قاطعانه با حزب وحدت به تصفیۀ حساب پرداخته وازاو انتقام بکشد.
شکست درجنگ با حزب وحدت برای (مسعود ) مانند جام زهری بود که می بایستی لاجرم سرمی کشید،ازاینروبا بسیج همگانی ،تمام قوتها وامکانات نظامی جهت سرکوب حزب وحدت عمدتأ به دو هدف احضارات گرفته بود:
نخست آنکه: احمدشاه مسعود خواسته بود که قرارگاه سیاسی ونظامی حزب وحدت اسلامی را که درعمارت انستیتوت علوم اجتماعی ،متصل به افشارموقعیت داشت ، و به مرکزیک حکومت علیحده مبدل گردیده بود،اشغال نموده ،عبدالعلی مزاری واعضای رهبری حزب وحدت را درجریان تهاجم سرکوب ویا دستگیرنماید.
دوم آنکـــه: با یک تهاجم سازمان یافته حزب وحدت را ازساحۀ غرب کابل به دورانداخته ،مناطق تحت کنترول او را به تصرف درآورده ،ساحۀ حاکمیت خویش را درغرب شهروسعت بخشیده با مناطق تحت نفوذ (اتحاد اسلامی سیاف) متحد خود درغرب کابل وصل نماید.
قوتهای نظـــامی اشتراک داشته درعملیات افشار:
دریکسوی جنگ قوتهای نظامی که درعملیات تهاجمی برافشار به تاریخ 21-22 دلو سال 1371 خورشیدی شرکت داشتند،مربوط شورای نظار(جمیعت اسلامی) وقوتهای نظامی ایتلافی او (اتحاد اسلامی تسنن وهــابی ) بود.
درسوی دیگر-قوتهای مدافع درمقابل آنرا (حزب وحدت اسلامی تشیع) که درساحۀ افشارجابجا بود،تشکیل میداد.
فــــرماندهــــان عمومی عملیات تهاجمی برافشار:
فرماندهی عمومی عملیات تهاجمی برافشار را مورخ 21-22 ماه دلو سال 1371 خورشیدی مطابق 10 و11 فبروری سال 1993 میلادی که موجب قتل عــام شهروندان مئومن ومعصوم وجنایات هول انگیزدرشهرگردید، شخص احمدشاه مسعود به عهده داشت. مسعود به حیث سازمان دهنده وفرمانده اصلی عملیات ،قوتهای نظامی مربوط (شورای نظار-جمیعت اسلامی) را به گونۀ مستقیم وقوتهای نظامی متحد ایتلافی خود (اتحاد اسلامی) مربوط سیاف را بطورغیرمستقیم دراین عملیات رهبری وسوق و ادا ره میکرد.
درعین حال فرماندهی قوتهای اتحاد اسلامی را که درغرب کابل آمادۀ تهاجم بودند،شخص عبدالرب رسول سیاف وفرماندهــان دیگر او درحالیکه با قرارگاه عمومی ، ومرکزفعالیت مسعود درارتباطات سیستماتیک مخابره ای قرارداشتند ،سوق و اداره می نمودند.
قرارگاه فرماندهی مسعود درچهارراهی کارتۀ پروان دریک عمارت (مربوط رحیم پنجشیری معروف به رحيم غلام بچه) حدود دونیم کیلو متر ازقرارگاه حزب وحدت دورترموقعیت داشت. این قرارگاه با تدابیروسیع امنیتی ،جابجایی وسایط وسیستم های مخابره ،آتشبارهای سبک وسنگین ووسایط زرهی مجهرگردیده،وشبکه های ارتباطات آن با تمام فرماندهــــان شرکت داشته درعملیات تهاجمی بطور سیستماتیک تأمین گردیده بود.
همهچنان درعملیات محاربوی افشارکه قتل عــام شهروندان بیگناه درقبال آورد،تعداد زیادی از فرماندهـــان نیروهای نظامی متخاصم ،مجاهدین ازهردو جناح جنگ اشتراک نموده بودندکه ارائه فهرست کامل وهمگانی ازآنها را دشوارگردانیده است.
دراینجا به فهرستی استناد می شود که به وسیلۀ یک سازمان بین المللی (پروژۀ عدالت برای افغانستان) ارائه داده شده است:(1)
یک:
فرماندهــــان جمیعت اسلامی(شورای نظار) که درعملیات تهاجمی برافشارسهم عمده داشتند، از اینقراراند:
- ملامحمد قسیم فهیم ،رئیس ادارۀ استخبارات حکومت اسلامی ،مسئول کشف که دربرنامه ریزی عملیات وجریان آن نقش عمده را بعهده داشت.
- انوردنگرفرمانده جهادی فرقۀ شکردره
- ملاعزت فرمانده فرقۀ جهادی پغمان
- محمد اسحاق پنجشیری فرمانده لوای جهادی
- حاجی بهلول پیجشیری فرمانده لوا
- بابه جلندرپیجشیری فرمانده لوا
- خنجراحمد پنجشیری فرمانده غند
- مشتاق لعلی فرمانده کندک
- بازمحمد احمدی بدخشانی فرمانده فرقۀ قرغه
همچنان دراین عملیات محمدیونس قانونی ،بسم الله خان،بابه جان ،حاجی الماس وگل حیدرنیزسهم ویژه را ایفا نموده اند.
دو:
فرماندهــــان تنظم اتحاد اسلامی که درعملیات تهاجمی برافشارنقش عمده ایفا نموده انداینها اند:
- عبدالرب رسول سیاف رهبراتحاد اسلامی ،سوق و ادارۀ قطعات عملیاتی خود را به عهده داشت.
– حاجی شیرعلم فرمانده فرقۀ پغمان
- زلمی توفان فرمانده لوای 597 که درکمپنی پغمان موقعیت داشت.
– داکترعبدالله فرمانده غند مربوط لوای 597
-جگرن نعیم فرمانده غند مربو ط لوای 597
- فرمانده ملا تاج محمدکه دربرنامه ریزی واجرای عملیات سهم داشت.
–فرمانده عبدالله شاه با قطعه مربوطه اش
- فرمانده خنجربا قطعۀ مربوطه اش،که روزدوم به جبهۀ جنگ درافشارسوق گردید.
– عبدالمنان دیوانه فرمانده غند،با قطعه اش روزدوم به عملیات سوق گردید.
- امان الله کوچی فرمانده غند با قطعه اش روزدوم به عملیات سوق گردید.
- شرین فرمانده غند با قطعه اش روزدوم به عملیات سوق گردید.
– ملاکچکول با قطعه اش روزدوم به عملیات سوق گردید.
ســه:
فرماندهـــان جبهۀ مقابل،حزب وحدت اسلامی که درعملیات تدافعی ازافشار،سهم داشتندقرارذیل اند:
- فرماندهی عمومی حزب وحدت اسلامی را شخص عبدالعلی مزاری وشورای رهبری آن ومشاور ارشد نظامی ،سید یزدان پناه ،هــاشمی که ازقرارگاه عمومی درعملیات انستیتوت علوم اجتماعی جوارافشارموقعیت داشت به عهده داشتند.
قطعات وجزوتام ها وفرماندهـــان شرکت داشتۀ حزب وحدت عبارت اند از:
- قطعات وجزوتام های مربوط فرقه 95 تحت قوماندۀ علی اکبرقاسمی که درساحۀ اطراف پولیتخنیک جا بجا بود.
– جزوتام های فرقۀ 096 تحت قوماندۀ حاجی امین
- قطعات مربوط فرقۀ 097 تحت قوماندۀ ابوذر
- جزوتام های دارای اسلحۀ ثقیل تحت فرمان سخی خان
- برعلاوه سید علی علومی منشی،عیدی محمد،ابراهیمی (خادم حسین ،اخلاص جاغوری،جان محمد ترکمنی،عباس جعفری) نیزسهم داشتند.
شرح عملیات تهاجمــی برافشــار
الف- درمرحــــلۀ احضارات: تدابیرواقدامات زیرصورت پذیرفت:
- تمام قطعات وجزوتام های شرکت داشته درعملیات افشار، دو روزقبل ازسوی احمدشاه مسعود به حال احضارات محاربوی درآورده شده ،ازلحاظ تخنیک محاربوی ،اسلحه ،مهممات وپرسونل اکمال گردیدند.
- مواضع آتشی مربوط احمدشاه مسعود درچکارآسمایی،تپه های علی آباد وامتداد آن تا بلندی های مشرف به سیلووکارتۀ مامورین ،برعلاوه اکمالات قبلی ،مجددأ به وسیلۀ توپ های بی ام 21،بی ام 14 و 23Zeo و21Zeo وتوپهای 76 و57 م م وماشیندارهــای ثقیل با انبوه مهمات تقویه وتحکیم یافتند.
این مواضع آتشی درچکارآسمایی که عظیم ترین زراد خانۀ آتشی را درخود داشت وظیفۀ آن درجریان عملیات این بود که درساحۀ غرب کابل ،به ویژه مناطق هزاره نشین قرارگاه حزب وحدت ،مناطق افشار،اطراف سیلو،خوشحال مینه ،کوتۀ سنگی، کارتۀ سخی،کارته های 3 و4،مهتاب قلعه ودشت برچی را تحت ضربات آتش قرارداده،هرجنبنده ای را نابودکند.
- اقدامات ویژۀ استخباراتی به منظورتطمیع وجذب فرماندهــان حزب وحدت و(حرکت اسلامی) مربوط شیخ آصف محسنی که درارتفاعات کوه(رادار) شمال افشارجابجا بودند،ازسوی ملاقسیم «فهمیم» راه اندازی شده بود. یک نظامی ارشد که درآنزمان فرماندهی قطعات جنبش ملی مربوط رشید دوستم را درکابل به عهده داشت،ازقول عبدالعلی مزاری به نگارنده گفت که :«شماری ازفرماندهــان حزب وحدت که درارتفاعات تپه راداردرشمال افشارجابجا بودند، به وسیلۀ استخبارات قسیم فهیم خریداری شده بودند که حین حمله ازجنگ ومقاومت دست بکشند،به آنها مبلغ یکصدهزاردالرامریکایی پرداخته شده بود،بعدأ معلوم شد که این دالرها تقلبی بوده اند».
- دراین مرحله تدابیرتبلیغاتی به منظورتقویت روحیه ومورال مجاهدین شرکت داشته درعملیات وعمدتأ با تشدید مرزبندی های قومی ومذهبی تسنن وتشیع وهمچنان اقدامات به منظورتضعیف روحیه ومورال پرسونل حزب وحدت ،با پخش افواهات ترس آوراتخاذ وعملی گردیده بود.
– مساعی کشفی واستخبارات جهت تثبیت کوردینات های ،مواضعی احضارشده،مواضع تانکها ، محلات مقاومت ،محلات تجمع درعقب جبهه جهت وارد آوردن ضربات هــوایی برآنها صورت گرفته بود.
ب- تشریک مساعی وتدابیرهمآهنگ کننده درتهــاجــم افشـــــار:
احمدشاه مسعود فرمانده عمومی تهاجم برافشار،اقدامات وتدابیرهمآهنگ کننده را جهت تشریک مساعی قوتهای شرکت داشته درعملیات اتخاذ وعملی کرد،بدین منظور:
- دو روز قبل ازشروع عملیات تهاجمی،همایش رهنمودی را در(بادام باغ ) با جمع فرماندهــان ارشد مربوط خود به شمول فرماندهـــان اتحاد اسلامی مربوط سیاف (حاجی شیرعلم وزلمی توفان) وفرمانده سید حسین انوری مربوط (حرکت اسلامی) نیزدرآن شرکت داشت،دایرکرد. وطی آن برنامۀ عملیات را درمراحل مختلف توضیح نموده،اقدامات ومساعی قاطعانۀ همه را درراه پیروزی وسرکوب قطعی حزب وحدت مطالبه کرد.
– همایش دیگر دراین راستا تحت رهبری شخص «مسعود» شب قبل ازتهاجم به افشاردرقرارگاه اش درکارتۀ پروان،جاییکه که او ازآنجا عملیات تهاجمی را سوق واداده میکرد،ومرکزفعالیت های ویژۀ استخباراتی بود با شرکت تمام اعضای رهبری وفرماندهــان مربوط خود که درعملیات شرکت داشتند، برگزارکرد. مسعود دراین همایش با توضیح اهداف سیاسی ونظامی عملیات دربارۀ وضح ،احضارات محاربوی،تعدادپرسونل،سلاح ووسایط ،خطوط تدافعی،محلات مقاومت،ریزرف های حزب وحدت معلومات ارائه داده ،مساعی قاطعانۀ فرماندهـــان مربوط را درشکست حزب وحدت،اشغال قرارگاه سیاسی ونظامی،او وراندن او ازغرب کابل وافشارطلب کرد.
همایش های مشابه ازسوی عبدالرسول «سیاف» درشب عملیات تهاجمی به افشاربا فرماندهـــان مربوطه اش که درعملیات روزاول، وروزدوم شرکت داشتند برگزارگردید،اوفرماندهـــان خود را جهت سرکوب کامل حزب وحدت، وراندن هــزاره هــا ازغرب کابل وتصرف مناطق تحت تسلط آنها بسیج کرد. ســربریده سخن ندارد، هــزارۀ خوب هــزارۀ مرده است، روُوس خشن ترین وتکاندهنده ترین شعارهـــا وعملکردهای بود که به وسیلۀ فرماندهـــان او درافشارعملی شد. که بدون هدایت« سیاف» جامۀ عمل نمی پوشید.
شــــام فـاجعــــــه ســـررســــید:
روز20 دلو1371خورشیدی هنوزنبرد روشنی وتاریکی به پایان نرسیده بود،اما جبهۀ نورلحظه به لحظه ضعیف تروکوتاه ترمی شد. اهریمن تاریکی برخاسته ازعقب سنگرکوه های مغرب ضربه های بیشتری برپیکربی رمق نوروروشنی فرود می آورد،غرب شهرازافشارتا قرغه ازخوشحال خان مینه تا پغمان را درتاریکی مبهمی فرو می برد.
با نزدیک شدن تاریکی حجم خطرنیزبیشترمی گردید،تاریکی حکم پاسدارمرگ را داشت،اجرام وصورت های فلکی ازآن بالا ستیغ پربرف کوه ها،بلندیها وشهرفررفته درسیاهی زیرشلاق سرمای زمستان،کوچه های یخ زده وبه ماتم کشیده به وسیلۀ ابوالهول جنگ را به بی توجهی نظاره میکرد.
درروزگاری ،مدتها قبل ازجنگ افشار،ساحۀ گردنۀ باغ بالا،سرک هوتل انترکانتیننتال وبرعکس آن تا کارتۀ مامورین به خطفاصل میان جناح های جنگ مبدل شده بود،درهردو سوی خط جبهه هیولای جنگ زانو زده با وسوسه های رعب انگیز،جنگسالاران را که قصد کشتن،نابودی وویرانگری را داشتند به بازی گرفته بود.
اوایل شام آرامش خلسه آوری درجبهات جنگ حکمفرما شده بود،اما جناح های جنگ ازطریق شبکه های استخباراتی خود میدانستند که فردا نبردِ سخت وکلانی درپیش رو دارند،ازاینرو با شروع تاریکی هردوجناح با آرایش نیروها ،جابجایی آتشبارها ،تخنیک محاربوی درخطوط مقدم جبهه به نبردآماده می شدند،درآن ساعات شروع تاریکی صدای غرش تانکها ،زرهپوش ها ،وسایط ثقیل با شکافتن سقف هوا غوغای پرهیبتی برپا کرده ونسبت به همه صدا ها واضح ترشنیده میشد.
آتشباری قبل ازتهـــاجــــم:
شب 21 دلو یکی ازخونبارترین،فاجعــه بارترین شب هــای جنگ کابل فرا رسیده بود،دستگاه جهنمی جنگ این باربسیارقهــارترازگذشته هـــا به کارافتیده بود.
درمحاربات معاصردرجنگهـــای منظم ،دراراضی دردشت وصحرا،متداول است که قبل ازآغاز تهاجم برمواضع دشمن ،ضربات آتشی به نام آتش احضارات برای مدت یک الی دوساعت با استفاده ازتمام انواع آتش های اسلحۀ ثقیل وقوای هــوایی صورت می گیرد ومواضع دشمن به شدت کوبیده می شود،تازمینه برای تهاجم مهیا گردد.اما دراینجا طول شب به مدت آتش احضارات جهت کوبیدن یک ساحۀ شهر،خانه وکاشانۀ دهها هزارانسان اختصاص یافته بود.
قطعات تحت امراحمدشاه مسعود، وعبدالرب رسول سیاف ازاوایل شب 21 دلوبا تمام قدرت با استفاده ازانواع توپ هــا ،تانک ها ،هاوانها،ماشیندارهای ثقیل برافشارگلوله ریختند،توپچی21 BM, ، توپ ها وماشیندارها درتیغه های آسمایی،بلندیهای تپۀ کارتۀ مامورین مشرف به سیلو، و،مناطق افشار را ازسرشب تا سحر کوبیدند.
جزوتام های آتشی اتحاد اسلامی تحت امرسیاف که درمناطق کمپنی وباغ داود جابجا بودند،فرقۀ قرغه مربوط جمیعت اسلامی که برای تهاجم به افشاردرمواضع انتظاربسرمیبردندبا تمام قوت آتشی دردرازای شب به افشاروحوالی آن سیلی ازآتش وخمپاره باریدند.
یکی ازباشنده هــای باغ بالا به اسم آقای« شریف عطایی» که درآتشباری های آن شب درمنزل اش بود، خاطراتش را به نگارنده چنین بیان کرد:« شب قبل ازجنگ افشار، که یکی ازهولناکترین شبهای جنگ کابل بود،منطقۀ افشاروخوشحال خان ،اطراف کوه آسمایی درجهنم آتش هــا وانفلاق ها گیرافتاده بود. منطقۀ افشارازسه استقامت تحت ضربات آتش قرارگرفته. آتش های که ازبام آسمایی ازمواضع مجاهدین «مسعود» رهــا می شد با آتش های که ازسوی کمپنی ازمواضع مجاهدین «سیاف»، وازقرغه به سوی افشارمی آمد،درهم می آمیخت. افشاربه نقطۀ تقاطع آتش ها،انفجارها بدل شده بود،آنجا را درتلاطم آتش سوزی ها وانفلاق هــا فرو برده بود.
ما ازپنجرۀ منزل خود که چشم اندازوسیعی دارد می دیدیم که گلوله های شب تاب مانند شهاب گریزانی به سوی افشارره می کشودند.ابتدا یک شعلۀ فروزنده ،متعاقبأ صدای انفجاردرمنطقه می پیچید وصاعقه وارمنطقه را روشن میکرد.
موج آتش های که ازبام آسمایی رهــا میشد، وافشاررا هدف قرارمیداد، نیرومند ترازهمه بود. ازاینرو شدت فیرها ،خانه ها مانند بید دروزش باد می لرزید .ازپرتورنگارنگ آتش وانفجار ،افشار درتاریکی شب،مانند روز روشن دیده میشد.
درآنشب همزمان قوتهای توپچی وراکتی حزب وحدت اسلامی نیزبه صدا درآمده بودند،بربلندیهای آسمایی ،باغ بالا،ساحۀ کمپنی وقرغه پیهم آتش می باریدند، ما خطوط روشن ومتقاطع آتش ها را دربالای سرخود می دیدیم که دررفت وآمد بودند،درواقع ما درزیریک پل عریض آتشین قرارگرفته بودیم . آتشباری های هردو جناح جنگ که درتاریکی های شب بدون اساسات نشانگیری به وسیلۀ افراد عجمی فیرمیگردید،اکثرأ به خانه وکاشانۀ مردم نگون بخت درافشار، وکمربند کوه آسمایی اصابت میکرد،موجب قتل وکشتارگستردۀ ساکنان میگردید».
ضربات آتش احضارات درطول شب ازچکاد آسمایی،ازکمپنی پغمان،ازقرغه به افشارطوری سازمان داده شده بود،که شکل حمله های بی امان پی درپی ،مواضع ومحلات طرف مقابل را که اکثرأ درمحلات مسکونی جابجا بودند به گونه ای بکوبد که زنده جانی باقی نگذارد،تا تهاجم فردا بدون مقاومت به نتیجه برسد.ازهمینرو ساکنان افشارکه زیرضربات آتش ها قرارگرفته بودند،درگرداب خون ،مرگ وتباهی فرورفته بودند.
پژوهش های این مرحلۀ جنگ نشان میدهد،قتل عــام شهروندان درافشاردرهمین شب آغازگردیده ، افشاربه میدان جنگ تبهکارانه وکشتاروحشیانه مبدل گردیده بود،بسیاری ازاصابت مستقیم آتش هــای اسلحۀ ثقیل ،مرمی های توپچی،راکت،ماشیندارهای ثقیل به خانه های شان وشماردیگردراثرسقوط وفروریختن سقف خانه ها جان باختند وزیرخروارها خاک وسنگ مدفون گردیند.
جنگسالاران که درهردو سوکه فرمان ماشین کشتاررا بدست داشتند،آخرین محصولات دانایی بنیادگرایی خود را درجنگ افشاربه کارگرفته بودند،با سرکوب خونین شهروندان بیگناه که منبع اصلی آن انتقامجویی های مذهبی وقومی وعظمت طلبی بود دست به کشتاربزنند.
فاجعــۀ قتل عــام درافشاردرآن شب وروزحادثه ای نیست که بتوان آنرا به سادگی توضیح داد، این فاجعـــه را می توان زنجیری بی پایان خیانت وانتقامجویی وقدرت طلبی هـــای نامشروع تصور کرد، فاجعـــۀ افشارعروج جباریت،توفان خونریزی وآدمکشی بود.
تقریبأ هیچ خانه ای نمانده بود که سقف آنرا گلولۀ ثقیل نشگافته باشد ،فرارازآن جهنم آتش،درآن ظلمت شب وسردی هــوا که مانند بیداد جنگ خونخوارگردیده بود،کارساده ای نبود،ازاینرو همه درخانه های خود،تن به تقدیرسپرده باقی مانده بودند،خانه ها بدون تهکاوی به شدید ترین تلفات انسانی مواجه گردیده بود.
افشاردرآن شب به میدان کربلا تبدیل شده بود ویزید زمان آنرا درگرداب خون وآتش فروبرده بود، گویی چرخ هم ازآن بالا با نظارۀ محشرجنگ با خون کشته شدگان می چرخید وسیراب نمی شد.
تهــــاجـــم برافشارآغــــــازمی شـــود:
به طلیعۀ بامدادی ساعتی نمانده بود،وآخرین ستارگان دربسترآبی وسرد فلک محومی شدند،وموج سپیده برخاسته ازمشرق دریای آسمان را ازتاریکی می شست. تهاجم برافشارساعت پنج صبح مورخ 21دلو سال 1371 خورشیدی به امرفرمانده کل،احمدشاه مسعودازسه استقامت آغازگردید:
1- ازاستقامت بادام باغ:
قطعات وجزوتام های جابجا شده درخط مبدأ تهاجم که حدود پنجصد نفرتخمین زده می شدند تحت امر انوردنگر ازبادام باغ دست به تهاجم زده،پیشروی را به سوی ارتفاعات تپه های رادارکه درشمال افشار،حاکم برمنطقه موقعیت دارد ودربخشهای آن قوت های حزب وحدت داخل موضع بودند،ادامه دادند. مواضع حزب وحدت درآن بلندیها دستخوش آشفتگی وورشکشتگی گردیده ،وگزارشات دوبارۀ خرید آنها ازسوی استخبارات (ربانی ومسعود) به وسیلۀ فهیم قسیم نیزداده شده است.
علی توسلی عزنوی ضمن توضیح نمیرخ حوادث آنروز،ازخیانت یکی ازفرماندهـــان حزب وحدت به نام فرمانده « صداقت » گزارش داده است.(2)
2- ازاستقامت سرک عمومی کارتۀ پروان به افشار:
نیروهای شورای نظار«جمیعت اسلامی» که در مناطق کارتۀ پروان وباغ بالا،تپۀ هوتل انترکانتیننتل که درمواضع مبدأ تهاجم جابجا گردیده بودند،ازطریق سرک عمومی با تانک ها ووسایط رزهی به استقامت قرارگاه حزب وحدت که درعمارت انستیتوت علوم اجتماعی درساحۀ افشارموقعیت داشت به تهاجم پرداختند.
3- ازاستقامت غرب وخوشحال مینه:
قوتهای اتحاد اسلامی تحت رهبری سیاف وفر قۀ مقیم قرغه تحت قومانده،فرمانده بازمحمد احمدی با وسایط زرهداردست به تهاجم زده به سوی افشارتاختند.
تهاجم قوتهای «مسعود» درهرسه استقامت به وسیلۀ آتش تانک ها ،توپچی ،راکت اندازها، به ویژه ازبام آسمایی وفرقه قرغه حمایه گردیده،قرارگاه حزب وحدت ،ودرمجموع مناطق هزاره نشین شهربه منظورجلوگیری از تجمع وتقرب قوتهای تازه نفس واحتیاط به خط مقدم جهۀ حزب وحدت، دوامدار کوبیده می شد.
حزب وحدت نیزدرهمه استقامت ها به دفاع برخاسته بود،توپچی وتانک ها واسلحۀ ثقیل آن درچند استقامت ،به فعالیت پرداخته ،مناطق باغ بالا ،کوه آسمایی ،قرغه ،کپمنی را به شدت تحت ضربه قرار میداد. موج آتش ها ،صدای پیهم فیرها ،غرش تانک ها ،انقلاق ها منطقه را درجهنم سوزانی فرو برده ،فضا انباشته ازبوی باروت وسوختگی بود.
چند ساعت اول جنگ با پیشرفت ها ،مقاومت ها وعقب نشینی های وقفه ای ولحظه ای هردوجناح جنگ همراه بود.
دراین حال دراولین یورش ها ،مواضع دفاعی حزب وحدت درتپه های رادارممتد درشمال افشاربه وسیلۀ نیروهای مهاجم ازبادام باغ درهم شکست وبه تصرف نیروهای مهاجم احمدشاه مسعود درآمد.
سقوط تپۀ رادارکه دراثریک توطئه وخیانت صورت گرفت،چون ضربت خنجری بود ک&
نظرات شما عزیزان:
خبرنامه وب سایت:
